Kupowanie łożysk

Nie wiesz jakie łożyska wybrać? W tym przewodniku wyjaśnimy najważniejsze terminy i fakty dotyczące łożysk. Wyjaśnimy również, któe łożyska najlepiej pasują do Twojego stylu jazdy.

1. O łożyskach

Każde kółko potrzebuje 2 łożysk by poprawnie obracać się na ośce. Łożysko ma bardzo duży wpływ na prędkość i uczucie podczas jazdy. Bez względu na rodzaj łożyska, zawsze powinieneś unikać piasku, wody i wilgoci, gdyż znacząco skracają one żywotność i trwałość łożyska. Regularne czyszczenie i smarowanie łożysk pomaga w zwiększeniu ich wytrzymałości i prędkości. Zobacz jak czyścić łożyska tutaj.

Tulejka, która znajduje się pomiędzy łożyskami, jest również niezbędnym elementem. Chroni ona łożyska przed zniszczeniem i zapewnia gładkie obroty gdy ośki nie są dociśnięte. Wielkość tulejki zależy od wielkości ośki.

Tulejka 8 mm i tulejka 6 mm

Jakość łożysk zależy od wielu czynników, takich jak:

• Materiał wykonania
• Precyzja (ABEC)
• Smarowanie
• Zamknięte lub otwarte (zdejmowana osłonka)

Które łożyska są dla Ciebie najlepsze:

• Jeśli jeździsz głównie na dworze, polecamy łożyska zamknięte (sealed) smarowane zwykłym smarem, gdyż sa one najbardziej odporne na brud i kurz i nie wymagają aż tyle konserwacji.
• Jeśli jeździsz wewnątrz (np. na hali), możesz używać łożysk otwartych, które kręcą się szybciej i są łatwe w utrzymaniu.
• Jeśli interesuje Cię szybka jazda i długie dystanse, to możesz używać łożysk o wysokiej precyzji, smarowanych olejem. Kręcą się one bardzo szybko i sa łatwe w utrzymaniu, jednak drobiny brudu i kurzu moga je łatwo uszkodzić.

2. Montaż

Łożysko może być zazwyczaj wciśniete za pomoca palców, poprawnie zamontowane łożysko leży w linii w rdzeniem koła, jeśli wystaje choć trochę, oznacza to, że jest włożone niepoprawnie and zniszczy się podczas jazdy. Jeśli posiadasz kółko z metalowym rdzeniem, montaż łożyska może być ciężki, w tym wypadku użyj gumowego młotka i kwadratowego kawałka drewna by wbic łożysko do środka. Nigdy nie używaj metalowego młodka, gdyż zniszczy on łożysko i stracisz gwarancję. W ostateczności możesz użyć smaru by zamocować łożysko w kole, musisz jednak pamiętać by usunąć później jego nadmiar.

3. Łożysko w szczegółach

Materiał

Materiał z którego wykonane jest łożysko to jeden z najważniejszych czynniów decydujących o jego jakości i wytrzymałości. Większość łożysk jest stalowa. Tanie łożyska są przeważnie zrobione ze sprasowanych warstw metalu lub utwardzonej stali węglowej, żadne z nich nie jest polecane na dłuższa metę. Lepsze łożyska zrobione są z prawdziwej i specjalistycznej stali do łożysk, chromowanej, tytanowej lub Swiss.

W łożyskach ceramicznych (używanych głównie do speed skatingu) kulki zrobione są ze specjalnej ceramiki przemysłowej (Azotek krzemu). Kulki ceramiczne bardzo rzadko rdzewieją i są dużo bardziej wytrzymałe od stalowych.

W przypadku łożysk, cena i jakość są ze sobą ściśle powiązane, i zazwyczaj możesz ufać znanym markom, które produkują dobre i wytrzymałe łożyska.

Precyzja/ABEC

Łożyska kategoryzuje się wg przemysłowej skali i specyfikacji ABEC. ABEC określa jak dobrze łożysko przekłada siły na nie działające. Wyższa klasa ABEC zapewnia większą precyzję, wydajność i możliwość osiągania większej prędkości, ale NIE zawsze sprawia, że element obraca się szybciej. Klasa ABEC nie dotyczy innych ważnych elementów, takich jak precyzja tulejek, kółek czy materiałów z jakich są wykonane. Wszystkie łożyska z czasem tracą swoją precyzję.

Pamiętaj, że nie wszystkie marki żywają skali ABEC (np. Bones) i że istnieją inne skale oceny łożysk.

Smarowanie

Do smarowania łożysk mozna użyć smaru bądź oleju. Łożysko powinno być zawsze nasmarowane, jeśli nie jest może się łatwo stopić i stracić prędkość lub nawet zablokować.

• Olej: Daje większą prędkość z powodu mniejszego oporu substancji smarującej. Lekki olej daje jest dużo szybszy, jednak wymaga częstszej wymiany i czyszczenia.
• Smar: Jest bardziej odporny na wode i brud bardziej niż zwykły olej. Nie wymaga prawie żadnej konserwacji, jednak tworzy troche większy opór, co skutkuje mniejsza prędkością.

Zauważ: Woda może wypłukać całe smar lub olej! Jeśli się to stanie, a woda wyschnie, Twoje łożyska bardzo szybko się nagrzeją i prawdopodobnie stopią i zaczną huczeć przy następnym użyciu. Oznacza to konieczność wymiany łożysk. W niektórych przypadkach, jeśli nie używałeś łożysk w między czasie (tzn. nie jeździłes po ich przegrzaniu się), mogą być one odratowane po odpowiednim i starannym wyczyszczeniu i nasmarowaniu.

Tarcze i osłonki

W celu uniknięcia dostawnia się piasku, brudu i wody do środka łożysk, często z jednej strony łożyska stosuje się tarcze lub osłonki.

• Tarcza jest przeważnie montowana na zewnętrznym pierścieniu i zostawia niewielką przestrzeń do wewntrznego pierścienia (często nazywana brudoodpornym łożyskiem). Łożyska z tarczą mają w środku bardzo mało tarcia i obracają się łatwiej, dając Ci większą prędkość. Z drugiej strony, łożysko nie jest idealnie chronione przed wodą i kurzem.
• Osłonka (obrazek poniżej) jest zrobiona z gumy wzmocnionej stalą i montowana jest to zewnętrznego pierścienia i lekko dotyka pierścienia wewnętrznego. Daje to lepsza ochronę łożyska i ogranicza utrzymanie i konserwację do minimum, jednak zwiększa tarcie i w niewielki sposób ogranicza prędkość.

4. Standardy i precyzja łożysk

Jest wiele czynnikow, których dotyczy skala ABEC. Ekscentryczność (mimośród) w wewętrznym pierścieniu. Tabelka poniżej przedstawia maksymalne, dopuszczalne wartości ekscentryczności.

Type	mm	Inches
ABEC 1	0.0075 mm	(0.000295")
ABEC 3	0.0050 mm	(0.000197")
ABEC 5	0.0035 mm	(0.000138")
ABEC 7	0.0025 mm	(0.000098")
ABEC 9	0.0012 mm	(0.000047")

Oznacza to, że im wyższa klasyfikacja ABEC, tym mniejsze odchylenia w elementach łożyska = więcej siły przekazanej do kółek.

ABEC i ILQ nie mogą być ze sobą porównywane, ponieważ ILQ to marka a ABEC to standard.

Łożyska ABEC oceniane są pod względem jakości i dokładności podczas produkcji łożysk, nie określa ona jednak wytrzymałości łożysk i ich funkcjonowania podczas obciążeń.

Twincam klasyfikuje swoje łożyska według skali ILQ (InlineQualified), gdzie łożyska mają tylko 6 kółek zamiast standardowych 7-miu. ABEC i ILQ nie mogą być stawiane na równi, gdyż ILQ mierzy więcej niż samą precyzję. ILQ posiada standardy dotyczące: materiałów, 6 kulek i smarowania i są to łożyska zaprojektowane tylko do jazdy, nie do przemysłu.

Łożyska Bones są projektowane i produkowane z myślą wyłącznie o skatingu i nie można ich porównywać z łożyskami ABEC.

Słownictwo dotyczące łożysk i osłonek znajduje się poniżej (rodzaj łożyska jest przeważnie nadrukowany na łożysku, razem z jego wielkością np. 608ZZ)

Type	Explanation	Notes
608	Standardowe łożysko	Zewnętrzna średnica 22 mm Szerokość 7 mm Wewnętrzna średnica 8 mm
688	Łożysko mini/micro	Zewnętrzna średnica 16 mm Szerokość 5 mm Wewnętrzna średnica 8 mm
Z	Tarcza, 1 metalowa	Otwarta z jednej strony dla łatwiejszej konserwacji (zawsze zwracaj łożysko otwartą stroną do wewnątrz)
ZZ	Tarcza, 2 metalo	Montowana z małym C-kształtnym pierścieniem, który musi być zdjęty przed czyszczeniem łożyska.
2RS/ RS/ RZ	Osłonka, 2 metalowo - gumowe	Osłonka bez C-kształtnego pierścienia. Możliwość ostrożnego zdjęcia osłonki za pomocą igły w celu wyczyszczenia.
BRS	Osłonka, 2 metalowo-gumowe	Osłonki bez C-kształtnego pierścienia. Z dodatkową ochroną przed wodą.